Trasa: Pensjonat Villa Elise Park w Stroniu Śląskim->ul. Adama Mickiewicza->ul. Kościuszki->ul. Kościelna->Strachocin->krzyż pokutny nad Strachocinem->Stójków->trasa rowerowa gminna nr. 1->Stronie Śląskie->teren dawnej Huty Szkła (skrót do Pensjonatu)-> Pensjonat Villa Elise Park w Stroniu Śląskim
Długość trasy ok. 10 km. Dla : prosta, łatwa i przyjemna dla rodzin z dziećmi.
Dzisiejszą wycieczkę rozpoczynamy na parkingu przed Pensjonatem Villa Elise Park w Stroniu Śląskim. Pensjonat ma bardzo ciekawą historię, mieści się w zabytkowej rezydencji rodziny Loskych - założycieli nieistniejącej już niestety, huty szkła kryształowego, która powstała w roku 1864 z inicjatywy właścicielki tych terenów królewny holenderskiej Marianny Orańskiej. Zabytkowy pensjonat, położony jest u podnóża Sowiej Kopy, nad rzeką Biała Lądecką. Ruszamy na podbój tras turystycznych w Gminie Stronie Śląskie. Dzisiejsza trasa doprowadzi nas do krzyża pokutnego z XIV wieku, stojącego przy dawnym trakcie nad Strachocinem. Ruszamy w drogę…
Idziemy w kierunku ulicy Mickiewicza, skręcamy w prawo, przechodzimy przez most nad Białą Lądecką, największą rzeką przepływającą przez Gminę Stronie Śląskie, rzeki o długości ponad 50 kilometrów, mającej swoje źródła w Górach Bialskich, będącej dopływem Nysy Kłodzkiej. Po prawej stronie, za rzeką widoczne są budynki należące kiedyś do Huty Szkła, obecnie już nie istniejącej. Urząd Miejski w Stroniu Śląskim planuje w jednym z budynków po hucie, zorganizować regionalne muzeum hutnictwa. Obecnie w budynkach mieści się tartak, ośrodek zdrowia oraz restauracja „Finezja”. My idziemy dalej prosto wzdłuż rzeki, docieramy do skrzyżowania przechodzimy przez ulicę Nadbrzeżną w kierunku ulicy Kościuszki, głównej ulicy Stronia Śląskiego, wchodzimy po schodkach do ulicy Kościelnej i kierujemy się w kierunku kościoła parafialnego w Stroniu pw. Matki Bożej Królowej Polski i św. Maternusa, pięknego, położonego na skarpie kościoła barokowego. Ciekawostką jest to że jednym z kapłanów tutejszej parafii był pierwszy biskup legnicki Tadeusz Rybak. Przy kościele znajduje się też tablica nagrobna rodziny Loskych, tych samych którzy byli założycielami huty szkła i pierwszymi właścicielami willi w której obecnie mieści się Pensjonat Villa Elise Park. Od kościoła wracamy w kierunku cmentarzy strońskich i dalej trasą rowerową gminną nr 1 ruszamy w kierunku wsi Strachocin. Jednej z trzech wsi, z których powstało Stronie Śląskie. Kiedyś właśnie do Strachocina należał kościół parafialny oraz dworzec kolejowy, w którym po remoncie mieści się stroński dom kultury i informacja turystyczna. Po przejściu prawie 2,5 kilometra od pensjonatu docieramy do ostrego zakrętu w prawo, będącego doskonałym miejscem widokowym na Góry Bialskie, Krowiarki, Góry Złote oraz Masyw Śnieżnika. Warto się tutaj na chwilę zatrzymać podziwiając panoramy. W tym miejscu opuszczamy trasę rowerową nr 1, która skręca w prawo w kierunku Stójkowa, my wędrujemy dalej prosto, kamienistą, polną drogą w górę, w kierunku widniejącego przed nami lasu. Z drogi rozpościera się piękna panorama na całe Stronie Śląskie, Sowią Kopę oraz Góry Bialskie i Masyw Śnieżnika z najwyższym szczytem w Gminie Stronie Śląskie Śnieżnikiem (1425 mnpm). Po przejściu około 700 metrów, po lewej stronie drogi, docieramy do odnowionej w 2020 roku kapliczki domkowej. Tutaj także warto się na chwilę zatrzymać.
Po przerwie ruszamy w dalszą drogę pod górę, zdobywamy szczyt i zaczynamy schodzić w dół, docieramy do leśnego skrzyżowania. Po lewej stronie, przy wysokiej brzozie stoi XIV wieczny krzyż pokutny.
Krzyż jest pozostałością po średniowiecznym prawie, które na Śląsku obowiązywało na przełomie XIII i XIV wieku. Otóż zabójca zamiast skazania na śmierć, musiał spełnić specjalne warunki. Podstawą kary było ustawienie pomnika na miejscu tragicznego zdarzenia. Pomnik ten najczęściej miał formę kamiennego krzyża. Na krzyżu morderca był zobowiązany do wyrycia narzędzia zbrodni, czasami atrybutów określających zawód zamordowanego. Oprócz tego pokutnik musiał opłacić pogrzeb swojej ofiary, pokryć koszty rozprawy sądowej oraz zapewnić utrzymanie dzieci ofiary aż do uzyskania pełnoletności. Następnie morderca wypłacał rodzinie zamordowanego jednorazową kwotę odszkodowania, tzw. główszczyznę. Winny musiał wybrać się na pieszą pielgrzymka do miejsca świętego, a po powrocie położenie się krzyżem na grobie zmarłego. Po wypełnieniu wszystkich zobowiązań następowało pogodzenie i pojednanie zbrodniarza z rodziną ofiary. Najczęściej odbywało się to przy postawionym krzyżu pokutnym. Około roku 1300 ten rodzaj kary został ujęty w kanony prawa i przetrwał do połowy XVI wieku.
Na Ziemi Kłodzkiej, na której leży również Stronie Śląskie, zachowało się 18 takich krzyży. Wykonane są głównie z tutejszego surowca, piaskowca, łupków, lub gnejsów. Głównymi z pojawiających się na nich narzędziami zbrodni są miecze, strzały, widły, kusze, sierpy. Krzyż pokutny przy którym się znajdujemy opisany był dokładnie w literaturze niemieckiej. Po wojnie uznawany za zaginiony, został „powtórnie odkryty” na początku lat dziewięćdziesiątych. Krzyż wykonany jest z gnejsu posiada wysokość około 95 cm. Na krzyżu wyryty jest miecz, przypuszczalne narzędzie zbrodni. Przy krzyżu znajduje się również skrytka geocachingowa, to informacja dla amatorów znanej na całym świecie zabawy. Ruszamy dalej, stromym zejściem w dół w kierunku wsi Stójków, trasa prowadzi przez las, pasmem górskim o nazwie Krowiarki.
Po przejściu około 4 kilometrów od miejsca rozpoczęcia naszej wędrówki, Pensjonatu Villa Elise Park, docieramy do skrzyżowania na którym nasza droga polna, zamienia się w wąską o dobrej nawierzchni, drogę asfaltową, roztacza się stąd piękny widok na Krowiarki. Skręcamy w prawo i idziemy w górę, po przejściu około 300 metrów docieramy do kolejnego miejsca widokowego, tutaj mamy piękną panoramę na Góry Złote i Sztolne Skały z Iglicą i Wyżną w tle. Przekraczamy torowisko na nieistniejącej od 2007 roku linii kolejowej nr.322 na trasie Krosnowice – Stronie Ś, następnie dochodzimy do drogi asfaltowej we wsi Stójków, którą poprowadzono trasę rowerową nr. 1, skręcamy w prawo idąc dalej właśnie ową trasą rowerową, wracamy do Stronia Śląskiego. Jeżeli poszlibyśmy w przeciwnym kierunku, dotarlibyśmy do części uzdrowiskowej Lądka – Zdroju. Idziemy przez Stójków, po lewej stronie drogi widoczny jest dawny kompleks uzdrowiskowy tzn. Zdroju Hoffmana, miejsca gdzie w XVIII wieku z walorów leczniczych mogli korzystać kuracjusze, których nie było stać na kuracje w samym Lądku, później był tutaj tartak a teraz budynek stoi w całkowitej ruinie. My idziemy dalej trasą rowerową nr 1 w prawo, stromym podejściem do torów kolejowych a później już wzdłuż torowiska w kierunku Strachocina. Po przejściu około 7 kilometrów od początku naszej trasy docieramy do pierwszych zabudowań we wsi a po około 8 kilometrach na skrzyżowaniu, trasa rowerowa prowadzi w prawo a my idziemy dalej prosto w dół, przechodzimy przez most i dalej ulicą Dolną dochodzimy do ulicy Kościuszki w Stroniu. Przechodzimy obok charakterystycznego, wyglądającego jak spodek budynku, zwanego „Okrąglakiem”, wybudowanego za czasów świetności Huty Szkła, w pierwszych latach swojego istnienia służył jak Zakładowy Dom Kultury, obecnie jest w rękach prywatnych.
Dalej idziemy ulica Hutniczą, obok szarego dawnego biurowca Huty, wchodzimy na teren dawnej Huty, po prawej stronie mijamy pomnik hutnika – dmuchacza i idziemy wciąż prosto. Po lewej stronie drogi znajdują się zabytkowe budynki z XIX wieku, w których w planach jest stworzenie muzeum hutnictwa. Dalej po lewej stronie za halą przemysłową widać elewację pięknie odrestaurowanego pensjonatu to Villa Elise Park. Po chwili jesteśmy przy bramie wejściowej, prowadzącej na teren ogrodu przy pensjonacie. Tutaj kończymy wycieczkę, zapraszając do udziału w kolejnej. Gdzie was teraz zaprowadzimy? Niedługo się okaże.
